Bir konferanstasınız, önemli bir toplantıdasınız veya online bir ders izliyorsunuz. Harıl harıl not alıyorsunuz. Sayfalarca yazı, madde işaretleri, altı çizili cümleler… Peki, o notlara bir daha ne zaman bakıyorsunuz?

İstatistikler acı gerçeği söylüyor: Eğer notlarınızı belirli bir sistematikle tekrar etmezseniz, öğrendiklerinizin %50’sini 24 saat içinde, %80’ini ise bir hafta içinde unutursunuz. Buna “Ebbinghaus Unutma Eğrisi” denir.

Çoğumuz not almayı biliyoruz ama “notları kullanmayı” bilmiyoruz.

1940’larda Cornell Üniversitesi profesörü Walter Pauk tarafından geliştirilen Cornell Metodu, not almayı pasif bir “kayıt tutma” işleminden, aktif bir “öğrenme aracına” dönüştürür. Üstelik bu sistem, sadece kağıt kalemle değil, günümüzün dijital araçlarıyla (Notion, OneNote, GoodNotes) birleştiğinde inanılmaz bir verimlilik silahına dönüşüyor.

Bu rehberde, Cornell Metodu’nun anatomisini, arkasındaki bilimsel 5R kuralını ve bu sistemi dijital dünyada nasıl kuracağınızı adım adım inceleyeceğiz.

Bölüm 1: Cornell Metodu’nun Anatomisi

Cornell Metodu’nu diğerlerinden ayıran şey, sayfa düzenidir. Bu düzen, beyni bilgiyi kategorize etmeye ve özetlemeye zorlar. Dijital bir sayfa veya A4 kağıdı hayal edin; bu alan 3 temel bölüme ayrılır:

1. Not Alma Alanı (Sağ Sütun)

Sayfanın sağ tarafındaki geniş alandır (yaklaşık %70’lik kısım).

• Ne Yazılır: Dersi veya toplantıyı dinlerken aldığınız asıl notlar buraya gelir.
• Nasıl Yazılır: Asla kelimesi kelimesine yazmayın (transkript çıkarmayın). Telgraf stili kullanın, kısaltmalar yapın, maddeler halinde yazın.

2. İpucu / Anahtar Kelime Alanı (Sol Sütun)

Sayfanın sol tarafındaki dar alandır (yaklaşık %30’luk kısım).

• Ne Yazılır: Burası not alma anında değil, ders bittikten hemen sonra doldurulur. Sağ taraftaki notları özetleyen anahtar kelimeler, tarihler veya (en önemlisi) sağdaki cevabı hatırlatacak sorular buraya yazılır.
• Amacı: Tekrar yaparken sağ tarafı kapatıp, sadece soldaki sorulara bakarak konuyu hatırlamaya çalışmanızı sağlar (Aktif Hatırlama).

3. Özet Alanı (Alt Kısım)

Sayfanın en altındaki yatay şerittir.

• Ne Yazılır: Tüm sayfanın içeriğini 2-3 cümlede özetleyen bir sonuç paragrafı.
• Amacı: “Ben bu sayfada ne öğrendim?” sorusuna hızlıca cevap vermektir. Bir konuyu basitçe özetleyemiyorsanız, anlamamışsınız demektir.

Bölüm 2: Sistemin Kalbi – 5R Kuralı

Cornell sadece bir şablon değil, bir süreçtir. Prof. Pauk bu süreci 5 adımda özetler:

1. Record (Kaydet): Sağ sütuna ders esnasında bilgileri kaydedin.
2. Reduce (Kısalt/İndirge): Ders bitince, sağdaki notları soldaki sütunda anahtar kelimelere ve sorulara dönüştürün.
3. Recite (Anlat/Tekrarla): Sağ sütunun üzerini kapatın. Sadece soldaki sorulara bakarak, cevapları sesli bir şekilde veya içinizden anlatın.
4. Reflect (Yansıt/Düşün): “Bu bilgi benim ne işime yarar?”, “Bildiğim diğer konularla bağlantısı ne?” diye düşünün.
5. Review (Gözden Geçir): Haftada en az bir kez notlarınıza 10 dakika ayırın.

Bölüm 3: Neden Dijital Cornell?

Kağıt kalemin nostaljik bir tadı olsa da, dijital not almanın avantajları, bilgi yönetiminde çağ atlamanızı sağlar:

• Aranabilirlik (Ctrl+F): 3 yıl önce aldığınız bir notu, içindeki tek bir kelimeyi aratarak saniyeler içinde bulabilirsiniz.
• Multimedya Desteği: Notlarınızın içine ses kaydı, video, web sitesi linki veya PDF gömebilirsiniz.
• Düzenleme Kolaylığı: Kağıtta yer kalmadığında sıkışırsınız; dijitalde alan sonsuzdur. Yerini beğenmediğiniz bir paragrafı sürükleyip bırakabilirsiniz.
• Yedekleme ve Erişim: Notlarınız bulutta (Cloud) saklanır. Tablette başladığınız nota telefondan veya bilgisayardan devam edebilirsiniz.

Bölüm 4: Cornell Metodu’nu Dijital Araçlarla Uygulama

Gelelim işin mutfağına. Bu sistemi popüler uygulamalarda nasıl kurarsınız?

1. Notion ile Cornell Şablonu Oluşturma

Notion, blok tabanlı yapısı sayesinde Cornell için harika bir zemindir.

• Nasıl Yapılır?
  • Boş bir sayfa açın.
  • /2 columns komutunu yazarak sayfayı ikiye bölün.
  • Sol sütunu daraltın (İpucu alanı), sağ sütunu genişletin (Not alanı).
  • İki sütunun altına /divider koyarak bir çizgi çekin ve altına “Özet” başlığı atın.
  • Profesyonel İpucu: Notion’daki “Toggle List” (Açılır kapanır liste) özelliğini sol sütunda soru sormak için kullanın. Soruyu yazın, cevabı toggle’ın içine saklayın. Tıkladığınızda cevap açılsın. Bu, kendinizi test etmek için mükemmeldir.

2. Microsoft OneNote ile Sonsuz Sayfa

Kurumsal dünyada en yaygın kullanılan araçtır ve Cornell için çok uygundur.

• Nasıl Yapılır?
  • OneNote sayfa yapısı serbesttir. Sayfanın herhangi bir yerine tıklayıp yazabilirsiniz.
  • “Görünüm” (View) sekmesinden “Cetvel Çizgileri”ni açın.
  • “Çiz” (Draw) sekmesinden dikey bir çizgi çekerek sol ve sağ alanı ayırın.
  • OneNote’un en büyük avantajı, not alırken aynı anda ses kaydı yapabilmesidir. Dersi dinlerken not alabilir, daha sonra notunuza tıkladığınızda o sırada ses kaydının hangi saniyesinde olduğunu görebilirsiniz.

3. iPad ve Tabletler (GoodNotes / Notability)

“Ben el yazısından vazgeçmem ama dijitalin gücünü istiyorum” diyenler için.

• Nasıl Yapılır?
  • Bu uygulamaların içinde hazır “Cornell Şablonları” (Cornell Templates) bulunur. Kağıt seçimi yaparken direkt bu şablonu seçebilirsiniz.
  • Apple Pencil ile yazmanın hissiyatı kağıda yakındır.
  • El yazınızı metne dönüştürme (OCR) özellikleri sayesinde, el yazısı notlarınız içinde bile arama yapabilirsiniz.
  • “Lasso Tool” (Kement Aracı) ile yazdığınız bir notu seçip sayfanın başka yerine taşıyabilirsiniz.

Bölüm 5: Dijital Not Almada Yapılan Yaygın Hatalar

Dijital araçlar güçlüdür ancak dikkat dağıtıcı olabilir.

1. Kopyala-Yapıştır Tuzağı: Bilgisayarda not alırken, slayttaki veya kitaptaki metni olduğu gibi kopyalayıp yapıştırmak çok kolaydır. Bunu yapmayın. Bilgiyi kendi cümlelerinizle yeniden yazmazsanız, öğrenme gerçekleşmez.
2. Süslemeye Dalmak: Notion’da estetik tablolar, GoodNotes’ta renkli başlıklar yaparken saatler harcamayın. Amaç sanat eseri yaratmak değil, bilgiyi kaydetmektir. “Ugly but functional” (Çirkin ama işlevsel) prensibini benimseyin.
3. Bildirimleri Açık Bırakmak: Not alırken bilgisayarınıza gelen bir e-posta bildirimi, odaklanmanızı (Flow) bozar. Uygulamanızı “Tam Ekran” moduna alın.

Araç Değil, Yöntem Kazandırır

En pahalı tableti de alsanız, en karmaşık Notion şablonunu da kursanız; eğer aldığınız nota dönüp bakmıyorsanız (Review), o not çöp olmaya mahkumdur.

Cornell Metodu, size “dönüp bakmanız için” bir sebep verir: Kendinizi test etmek.

Bugün bir sonraki toplantınızda veya izleyeceğiniz bir YouTube videosunda bu yöntemi deneyin. Notion’da veya OneNote’ta basit bir şablon oluşturun. Sağ tarafa notları alın, bitince sol tarafa 3 tane soru çıkarın ve en alta tek cümlelik bir özet yazın.

Farkı hissedeceksiniz. Bilgi artık uçup gitmeyecek, parmaklarınızın ucunda kalacak.

Soru 1: Cornell Metodu sadece öğrenciler için mi? Cevap: Kesinlikle hayır. Öğrenciler için geliştirilmiş olsa da, bugün kurumsal hayatta toplantı notları (Meeting Minutes) tutmak için mükemmeldir. Sol tarafa “Aksiyonlar/Görevler”, sağ tarafa “Konuşulanlar”, alt kısma ise “Kararlar” yazılarak iş dünyasına uyarlanabilir.

Soru 2: Dijital mi daha iyi yoksa kağıt kalem mi? Cevap: Araştırmalar, el ile yazmanın (kalem kullanarak) bilgiyi beyne kazıma konusunda klavyeden daha etkili olduğunu gösteriyor. Bu yüzden en iyi kombinasyon; bir tablet (iPad/Samsung Tab) ve kalem (Stylus) kullanarak dijital ortamda el yazısı ile not almaktır.

Soru 3: Hazır notları (slaytları) kullanmak varken neden not alayım? Cevap: Hazır notlar pasif öğrenmedir. Not almak ise beynin bilgiyi süzmesi, analiz etmesi ve özetlemesi sürecidir. Not almak, sadece kağıda yazmak değil, bilgiyi zihne yazmaktır.

Soru 4: Cornell notlarımı ne sıklıkla tekrar etmeliyim? Cevap: İdeal döngü şudur: Notu aldıktan hemen sonra (10 dk), 1 gün sonra, 1 hafta sonra ve 1 ay sonra. Bu “Aralıklı Tekrar” (Spaced Repetition) yöntemi, bilgiyi kalıcı hafızaya atar.

Soru 5: Notion’da Cornell şablonu hazır var mı? Cevap: Notion’ın kendi şablon galerisinde veya topluluk tarafından oluşturulan binlerce ücretsiz “Cornell Notes Template” bulabilirsiniz. Tek tıkla kendi çalışma alanınıza kopyalayabilirsiniz (Duplicate).